Obecny kościół Matki Bożej Bolesnej wzniesiono w latach 1798–1801, według projektu Franciszka Ilgnera. Murowana świątynia ma charakter budowli barokowo-klasycystycznej. Kościół jest jednonawowy, od frontu posiada wieżę, którą wieńczy kopulasty hełm. We wnętrzu znajduje się wyposażenie częściowo pochodzące z dawnego kościoła (dziś stanowiącego kaplicę Wniebowzięcia). Do tych elementów należą m.in. cenne, umieszczone w prezbiterium, późnogotyckie płaskorzeźby, które pochodzą z dawnego tryptyku. Wraz z budową kościoła na przełomie XVIII i XIX w. przeniesiono także wezwanie Matki Bożej Bolesnej, która była patronką dawnej świątyni. Nurt pobożności, związany z kultem czczonej już w średniowieczu Matki Bożej Bolesnej, dodatkowo ożywił się na Śląsku w pierwszej połowie XVIII w. Wówczas to (w latach 1735-1749) proboszczem w Rybniku był ks. Franciszek Tomaszny. Wprowadził on w tutejszej parafii nowy zwyczaj: obchodzenie odpustu w trzecią niedzielę września, a więc właśnie w święto Matki Bożej Bolesnej. Należy pamiętać, że były to czasy biedy, w których nieraz przymierano głodem, a region pustoszyły wojny, co sprawiało, iż Maria Bolesna musiała być tutejszym mieszkańcom szczególnie bliska. W tych czasach głównym świętem maryjnym w parafii, zamiast dotychczasowego Wniebowzięcia, stało się święto Matki Bożej Bolesnej. Wezwanie takie nadano także nowobudowanemu kościołowi w 1801 r. W tutejszym kościele ochrzczony został ks. Franciszek Blachnicki, obecnie noszący tytuł Sługi Bożego. Kapłan ów, urodzony w Rybniku 1921 r., w młodości będący ateistą, swoje nawrócenie przeżył w hitlerowskiej niewoli, oczekując na wyrok śmierci wydany za działalność konspiracyjną. Wyrok ten zamieniono mu na ciężkie więzienie. Po wojnie został księdzem. W roku 1957 zorganizował przeciwalkoholową Krucjatę Wstrzemięźliwości. Gdy inicjatywa była utrudniana przez władze PRL, odważny kapłan sprzeciwił się prześladowaniom Kościoła. Aresztowany w 1961 r., spędził kilka miesięcy w więzieniu, zostając skazanym na karę w zawieszeniu. Od roku 1963 ksiądz Blachnicki rozwijał ruch oazowy, który przybrał nazwę Ruchu Światło-Życie. Była to metoda 15-dniowych rekolekcji dla różnych grup młodzieży, dorosłych i całych rodzin. Wykształcony na KUL ksiądz publikował też prace naukowe i popularne. Oryginalna teologia ks. Blachnickiego wiązała się także z działaniem na rzecz pokojowego wyzwolenia narodów spod panowania reżimów komunistycznych. Gdy stan wojenny zastał bohaterskiego i prześladowanego kapłana w Rzymie, ten - nie mogąc wrócić do Polski jako ścigany listem gończym - zamieszkał w ośrodku polskim Marianum w Carlsbergu w RFN, gdzie w 1987 r. zmarł. Śledztwo prowadzone w wolnej Polsce przez IPN wykazało, że był on inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa i zmarł na skutek otrucia. Obecnie trwa proces beatyfikacyjny ks. Blachnickiego.